Autor: Damian Kaźmierczak „Po prostu basket”
Nazwisko Łopatka kojarzy się większości fanów koszykówki z rekordami strzeleckimi polskiej ligi. Jednak Łopatka, to nie tylko wybitny strzelec ale przede wszystkim lider swoich drużyn oraz jeden z najlepszych zawodników w historii polskiego basketu. Potrafił swoją grą nie tylko pociągnąć za sobą cały zespół ale powodował, że i inni wspinali się na wyżyny swoich możliwości. Ta właśnie cecha odróżnia graczy dobrych od wybitnych. Strzelcom zarzuca się zazwyczaj skrajny egoizm i przedkładanie własnych, indywidualnych ambicji nad dobro zespołu. Tego typu postawa przynosi zazwyczaj jedynie niepożądane efekty.
Łopatka kochał wygrywać i robił wszystko, co mógł aby pomóc każdej ze swoich drużyn. Jednak kim tak naprawdę jest ? Dlaczego jest tak gloryfikowany ? Czy aby zasłużenie ? Decyzję oceny jego osoby oraz tego, co sobą reprezentował pozostawiam wam. Mam nadzieję, że poniższy artykuł przybliży wam nieco jego sylwetkę oraz dokonania. Ze względu na bogatą karierę uznawanego, za jeśli nie za najlepszego, to jednego z najlepszych polskich koszykarzy, przedstawię jego historię w trzech aktach. Pierwszy będzie dotyczył zmagań ligowych, drugi występów z kadrą, trzeci natomiast kariery trenerskiej.
Tak więc zacznijmy od początku. Mieczysław Edwin Łopatka urodził się niedługo po wybuchu II Wojny Światowej, a dokładnie 10 października 1939 roku w Drachowie, nieopodal Gniezna. Swoją przygodę z koszykówką zaczynał od klubu Kolejarza Gniezno, w 1955 roku. Rozwijał w nim, swoje koszykarskie umiejętności przez kolejne 3 lata, po czym wyprowadził się do Poznania aby zasilić barwy Lecha. Występując tam przez 3.5 sezonu zdążył sięgnąć z zespołem po srebrny (1961) oraz brązowy (1959) medal mistrzostw Polski, dając się poznać jako znakomity strzelec. W 1961 roku zdobył swój pierwszy tytuł lidera strzelców polskiej ligi, gromadząc na swoim koncie w trakcie całego sezonu 582 punkty. Dodam iż w tamtych czasach „królem” strzelców zostawał zawodnik, nie z najwyższą średnią punktową, a z największą, łączną ilością uzyskanych punktów.
Podczas rozgrywek 1961/62 Łopatka zmienił po raz kolejny barwy klubowe. Tym razem związał się ze Śląskiem Wrocław, z którym to dwukrotnie w późniejszym okresie sięgnął po mistrzostwo Polski (1965, 1970). To właśnie w szeregach śląskiego teamu jego kariera nabrała tempa. Już w swoim pierwszym pełnym sezonie (1962/63) spędzonym z klubem sięgnął po kolejną w karierze „koronę” króla strzelców (682 punkty). Na tron w tejże kategorii powrócił jeszcze dwukrotnie w 1966 (634 punkty) oraz 1967 (500) roku. Wraz z zespołem zdobył także puchar kraju w 1972, co nie udało mu się sezon wcześniej, kiedy to jego team przegrał rywalizację finałową z AZS’em AWF Warszawa. W okresie swojej gry we Wrocławiu czterokrotnie kończył rozgrywki z brązowym medalem MP (1966-1967, 1969, 1971) na piersi. Dwukrotnie nagradzano go też tytułem Zawodnika Roku. Po raz pierwszy miało to miejsce w 1965 roku, po zdobyciu pierwszego tytułu barwach śląska. Kolejne wyróżnienie tego typu otrzymał 4 lata później, kiedy to zakończył sezon z krążkiem, w odcieniu brązu.
Łopatka z biegiem lat stał się rozpoznawalny w całej Europie, ale i nie tylko. Wszystko to dzięki swoim występom reprezentacyjnym. Taki stan rzeczy zaowocował kilkoma zagranicznymi ofertami pracy. Dla przykładu, podczas rozgrywek 1967/68 otrzymał propozycję gry w Belgii, w barwach klubu Standard Liege, którego liderem był wtedy sam legendarny Radivoj Korac.
„W 1968 roku, po igrzyskach w Meksyku, miałem już kontrakt w Belgii, ze Standardem Liege. Grałbym razem z Koraczem. Miałem tylko wsiąść w samolot i polecieć. Nawet wizy nie potrzebowałem, bo o nią belgijscy działacze mieli zadbać na miejscu. Musiałem jednak dostać paszport 31 sierpnia, a otrzymałem 1 września. Cóż, komuś zależało na tym, bym został. Komu ? Mam pewne podejrzenia, jednak zachowuję je dla siebie” – wspomina po latach.
Potwierdzeniem pozycji Łopatki na starym kontynencie, było między innymi powołanie go do reprezentacji gwiazd Europy na III Festiwal FIBA. Miało to miejsce w 1969 roku, wtedy to właśnie czołowi koszykarze Europy zmierzyli się z reprezentacją Jugosławii, w ramach spotkania towarzyskiego.
Kolejna oferta gry, poza granicami kraju, trafiła się we Francji, w 1972 roku. Niestety i tym razem nie obeszło się bez pewnych komplikacji, krótko mówiąc uroki ówczesnego systemu politycznego w naszym kraju. Tak, czy inaczej wyjazd doszedł do skutku. Dzięki temu Łopatka rozegrał jeszcze kilka sezonów w Montbrison oraz Chalon sur Saone. „To było po igrzyskach w Monachium i też z problemami. Miałem już 33 lata, zostałem najlepszym graczem i najlepszym strzelcem ligi. Powiedziałem w klubie, że chcę wyjechać. A oni, że nie mogą sobie na to pozwolić, bo przecież jestem ich najlepszym graczem. Postawiłem więc sprawę na ostrzu noża: to ja kończę karierę! I wtedy się zgodzili. Spędziłem we Francji cztery sezony, jako zawodnik i trener. Byłem mistrzem III ligi – zaskakuje zawodnik.” Jak to się jednak stało by zawodnik tej klasy występował w zaledwie III lidze ?
„Gdy dostałem w końcu zgodę na wyjazd, był już październik, wszystkie miejsca obsadzone. Ze Śląskiem jeździliśmy jednak na turnieje do Francji. Działacze jednego z klubów dowiedzieli się, że jestem wolny i zaproponowali mi kontrakt. Płacili tam oczywiście zdecydowanie lepiej niż w polskiej ekstraklasie.”
Już w pierwszym sezonie swojego pobytu we Francji Łopatka sięgnął po wcześniej wspomniany tytuł w barwach Montbrison. Dwa lata później, w 1975 roku, jego drużyna dotarła po raz kolejny do finałów III ligi, niestety tym razem lepsi okazali się rywale, wygrywając spotkanie finałowe 80 – 68. Swój ostatni, aczkolwiek niepełny sezon (1975/76) spędził w Chalon sur Saone. „W 1976 roku kończył mi się paszport. Podjęliśmy z rodziną decyzję, że wracamy do kraju.”
Zaraz po powrocie Łopatka objął stanowisko trenera w Śląsku Wrocław, rozpoczynając w ten sposób kolejny rozdział swojej kariery, tym razem trenerskiej.
Osiągnięcia i wyróżnienia:
-czterokrotny uczestnik Igrzysk Olimpijskich (1960 – Rzym, 1964 – Tokio, 1968 – Meksyk, 1972 – Monachium)
-trzykrotny uczestnik mistrzostw Europy (1963, 1965, 1967)
-wicemistrz Europy (1963)
-dwukrotny brązowy medalista mistrzostw Europy (1965, 1967)
-dwukrotny mistrz Polski (1965, 1970)
-czterokrotny wicemistrz Polski (1961, 1963 – 1964, 1972)
-pięciokrotny brązowy medalista mistrzostw Polski (1959, 1966 – 1967, 1969, 1971)
-zdobywca Pucharu Polski (1972)
-finalista Pucharu Polski (1971)
-czterokrotny „król strzelców” polskiej ligi (1961, 1963, 1966 – 1967)
-dwukrotnie uznawany Zawodnikiem Roku (1965, 1969)
-„król strzelców” mistrzostw Świata w 1967 roku
-reprezentował barwy gwiazd Europy w spotkaniu przeciw reprezentacji Jugosławii, na III Festiwalu FIBA w 1969 roku
-wieloletni reprezentant Polski 1960-1972
Statystki gracza: Mieczysław Łopatka